Ders çalışmak, yalnızca gözle yapılan bir okuma ya da kalemle yapılan bir yazma faaliyeti değildir. Aslında bu süreçte beynimiz oldukça yoğun bir şekilde çalışır. Bilgilerin algılanması, işlenmesi, depolanması ve gerektiğinde hatırlanması gibi karmaşık süreçler arka planda gerçekleşir. Bu makalede, ders çalışırken beyninizde neler olup bittiğine dair bilimsel temelli bir yolculuğa çıkacağız.
1. Dikkat ve Odaklanma Devreye Girer
Ders çalışmaya başladığınızda beyninizin ön kısmında yer alan prefrontal korteks aktif hale gelir. Bu bölge, dikkat toplama, plan yapma, problem çözme ve karar verme gibi işlevlerden sorumludur. Dış uyaranları filtreleyip yalnızca gerekli bilgiye odaklanmak bu bölgenin görevleri arasındadır.
Dikkatiniz ne kadar yoğunsa, bilgiyi alma ve işleme süreciniz de o kadar etkili olur.
Çalışma ortamının sessiz, düzenli ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak olması bu nedenle çok önemlidir.
2. Bilgi Kısa Süreli Hafızaya Alınır
Yeni bir konuyu okuduğunuzda ya da öğretmenden dinlediğinizde bu bilgi önce kısa süreli belleğe alınır. Bu süreçte beynin özellikle hipokampus ve prefrontal korteks bölgeleri aktiftir.
Kısa süreli hafıza kapasitesi sınırlıdır (genellikle 7 ± 2 bilgi parçası).
Bilgi burada sadece birkaç saniye ya da dakika kalır.
3. Bilgi Uzun Süreli Hafızaya Aktarılır
Öğrenilen bilgilerin uzun süreli hafızaya geçmesi için tekrar, anlamlandırma ve uygulama gerekir. Bilgi bu işlemlerden geçtikçe beyinde kalıcı hale gelir.
Uzun süreli bellekteki bilgiler, sinaptik bağlantıların güçlenmesiyle oluşur.
Bu sürece konsolidasyon denir ve özellikle uyku sırasında pekiştirilir.
4. Nöronlar Arasında Yeni Bağlantılar Oluşur
Her öğrenme süreci beyinde yeni sinirsel bağlantıların oluşmasına neden olur. Bu bağlantılar sinapslar üzerinden gerçekleşir.
Yeni bilgiler öğrenildikçe nöronlar arasında elektriksel ve kimyasal sinyaller iletilir.
Bu sinyaller, bilgi yollarını daha güçlü ve hızlı hale getirir.
Bu süreç beynin plastisitesi sayesinde mümkündür. Beyin, yeni deneyimlere göre kendini yeniden yapılandırabilir.
5. Dopamin ve Diğer Nörotransmitterler Devreye Girer
Özellikle bir konuyu öğrenirken başarı hissi yaşadığınızda beyniniz dopamin salgılar. Dopamin, öğrenmeyi ve hafızayı güçlendiren bir nörotransmitterdir.
Ödül sistemi aktive olur.
Motive edici etki yaratarak daha uzun süre dikkatli kalmanızı sağlar.
Ayrıca öğrenme sürecinde asetilkolin gibi diğer nörotransmitterler de görev alır. Bunlar dikkat, öğrenme hızı ve hafıza performansını etkiler.
6. Duygular Öğrenmeyi Etkiler
Ders çalışırken yaşadığınız duygular öğrenme sürecini büyük ölçüde etkiler. Özellikle amigdala, öğrenilen bilgilerin duygusal yönüyle ilişkilidir.
Kaygı, stres gibi olumsuz duygular dikkat ve hafızayı olumsuz etkiler.
Merak, heyecan gibi olumlu duygular ise öğrenmeyi kolaylaştırır.
Bu nedenle pozitif bir ruh haliyle çalışmak hem dikkat süresini uzatır hem de bilgilerin kalıcılığını artırır.
7. Tekrarlar Beyinde Kalıcılığı Sağlar
Bir bilgi ne kadar çok tekrarlanırsa, o bilgiyle ilgili sinaptik yollar o kadar güçlü hale gelir. “Kullan ya da kaybet” kuralı burada geçerlidir.
Bilgi kullanılmazsa nöronlar arasındaki bağlantı zayıflar ve zamanla silinir.
Düzenli tekrar, bilgilerin uzun vadeli bellekte kalmasını sağlar.
8. Uykunun Öğrenme Üzerindeki Etkisi
Ders çalıştıktan sonra yeterince uyumak, bilgilerin beyinde yerleşmesini sağlar. Derin uyku evresinde, gündüz öğrenilen bilgiler işlenir ve hafızaya kaydedilir.
Uyku sırasında beyin, gereksiz bilgileri ayıklar ve önemli bilgileri pekiştirir.
Bu nedenle gece geç saatlere kadar çalışmak yerine, düzenli uyku daha faydalıdır.
9. Beyin Enerji Tüketimini Artırır
Beyin, vücudun enerji ihtiyacının yaklaşık %20’sini tek başına tüketir. Ders çalışırken bu oran daha da artar çünkü nöronlar arasında yoğun bir sinyal trafiği yaşanır.
Glikoz ve oksijen tüketimi artar.
Bu yüzden sağlıklı beslenmek ve yeterli su tüketmek zihinsel performans için önemlidir.
Sonuç
Ders çalışmak, beynin birçok bölgesini aynı anda aktive eden kompleks bir süreçtir. Dikkat, hafıza, duygular, tekrar ve uyku gibi birçok etkenin bir araya gelmesiyle verimli bir öğrenme gerçekleşir. Bu süreçleri anlamak, ders çalışırken nasıl daha etkili olunabileceğini de gösterir.
Unutmayın: Beyninizi tanıdıkça öğrenme kapasitenizi de artırabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Kara Delikler Hakkında Bilmedikleriniz ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Dopamin Detoksu: Sosyal Medya Beyninizi Nasıl ‘Bağımlı’ Hale Getiriyor? ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Eğitimde En Az Çabayla En Fazla Verimi Almak ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Sertifika Programları Kariyerinizi Nasıl İlerletir? ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Özgüven Geliştirme: Kendinize İnanmanın 5 Yolu ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Etkili İletişim Yöntemleri ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Kuantum Evreni Hakkında Bilinmeyenler ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
-> Daha önce yazdığımız Işık Hızını Aşmak Teorik Olarak Mümkün mü? yazımıza göz atabilirsiniz.
Rakun’u Hemen İndirmek İçin Tıkla! -> İNDİR!
Leave a Comment